‘Uitgaan van eigen kracht’, ‘zelf de regie voeren’, ‘zelfoplossend vermogen’; het zijn geen nieuwe termen binnen gezondheidszorg en welzijn. Het belang van de zogenoemde ‘positieve gezondheid’ onderschrijven we al langer. Maar hoe kunnen we de eigen regie van inwoners versterken? Wat betekent dat in de praktijk?
Alkmaar Vitaal: ondersteuning naar eiGen reGie
Gemeente Alkmaar gebruikt een praktische gesprekstool, die zorgprofessionals ondersteunt om onderliggende gezondheids- en gedragsproblemen te signaleren en vervolgens de juiste vragen te stellen om inwoners te stimuleren en te versterken. Deze aanpak noemen we Alkmaar Vitaal: ondersteuning naar e!Gen reG!e. We volgen daarmee het voorbeeld van andere gemeentes, zoals Gemeente Deventer, waar deze methodische aanpak van trainingsbureau Bettery z'n effect al heeft bewezen. Via deze nieuwsbrief delen we informatie en ervaringen. Zowel binnen onze organisatie als daarbuiten. Iets te vragen of ervaringen delen? Laat van je horen via eigenregie@alkmaar.nl.
Hoe e!Gen reG!e werkt in de dagelijkse praktijk:
"Ik ga iemand zeker helpen, maar misschien niet op dezelfde manier als diegene verwacht."
Wendy Oud, klantmanager aanmeldpunt Wmo: "Je gunt een ander resultaat. Dan kan het nog wel eens lastig zijn om coaching toe te passen en de actie aan de ander over te laten."
"In plaats van 'wat is het probleem?', is nu de vraag: ‘wie zou jou kunnen helpen?'."
Henk van Eijk, jeugd- en gezinscoach: “Ik heb inzicht gekregen in mijn rol. Waar ik voorheen meer het gevoel had dat ik iets moest doen en het voortouw moest nemen, kan ik er nu ook gewoon zijn, luisteren en vragen stellen.
"Verbinding met andere initiatieven en organisaties is noodzaak. Alleen dan werkt het."
Annette van der Meer, klantmanager Wmo: "Luisteren en onderzoeken van de vraag achter de hulpvraag is een sleutel om tot een passende oplossing te komen en aan te sluiten bij wat nodig is om zo zelfredzaam mogelijk te zijn."
"De open, luisterende houding die hierbij centraal staat, spreekt me erg aan."
Carola Rothe, beleidsadviseur Jeugd: "We zijn denk ik allemaal geneigd in oplossingen te denken, daar ben ik ook voor aangenomen. Maar soms willen we te snel resultaat laten zien en is er misschien wat meer geduld nodig."
"De training helpt me bij het leggen van de verbinding tussen beleid en uitvoering."
Noëlle Batelaan, beleidsmedewerker Jeugd: "Stiltes hoef je niet altijd in te vullen. Als je wacht, geef je iemand de ruimte om zijn of haar gedachten zelf te kunnen verwoorden.”
"Het is een aanpak die ingesleten moet raken. Ervaringen delen helpt daarbij."
Lenneke Winder, gedragswetenschapper: "De gedachte achter de GG-aanpak is duidelijk, nu is het de uitdaging het toe te passen. Dat is niet altijd gemakkelijk; de focus ligt al snel op de oplossing van het probleem."
We bieden nog steeds hulp, maar op een andere manier
Inwoners eigen regie geven betekent niet dat ze het voortaan allemaal alleen moeten doen. Integendeel. De term 'e!Gen reG!e' is juist gekozen vanuit een positieve gedachte, in lijn met de uitgangspunten van bijvoorbeeld de beweging 'positieve gezondheid'. Zo zelfstandig mogelijk E!Gen reG!e is gebaseerd op gezondheid en gedrag: vitale inwoners, die leven vanuit hun persoonlijke waarden, zich gezond en gelukkig voelen en zo zelfstandig mogelijk zijn. Zo onafhankelijk mogelijk dus. Dat lukt natuurlijk niet altijd, en ook zeker niet altijd gelijk: als een inwoner heel veel stress ervaart, is dat niet het beste moment om een gesprek over eigen kracht te starten. Dan moet er wellicht eerst hulp en ondersteuning komen, om wat rust te creëren. Maar in veel gevallen is het wel de moeite waard om het probleem, de vraag of klacht even te 'parkeren' en eerst een open vraag te stellen, zonder de mogelijke oplossingen al te bedenken of benoemen. Valideren, activeren De gesprekstool die trainingsbureau Bettery hanteert, is gebaseerd op een coachende aanpak: vanuit waarden, wensen, kansen en mogelijkheden samen onderzoeken op welke manier inwoners zelf invloed hebben op hun gezondheid en welzijn, en welke hulp zij zelf kunnen vragen van bekenden en/of zorg- en welzijnsorganisaties. Kortom: éérst valideren, dan activeren.
Andere initiatieven, zelfde doel: ideeën delen & van elkaar leren
Feitelijk is e!Gen reG!e een praktische invulling van de uitgangspunten die vanaf de transitie Jeugdzorg en WMO centraal staan. Verschillende organisaties geven daar vanuit eigen inzicht invulling aan. Het succes van onze gemeentelijke aanpak e!Gen reG!e staat of valt met het in praktijk brengen van deze werkwijze. Essentieel daarbij is verbinding met partners die een soortgelijke aanpak hanteren, waardoor inwoners die zorg en/of ondersteuning nodig hebben eenduidigheid ervaren. Ons streven is dat deze inwoners in iedere situatie te maken krijgen met zorgprofessionals die in de eerste plaats aandacht hebben voor de verlangens en ambities van inwoners zèlf. Tijdens de sessies ligt de nadruk op het uitwisselen van ervaringen. Centraal staat steeds dezelfde vraag, die vanuit verschillende perspectieven belichten: “Eigen regie voor inwoners, wat betekent dat voor het handelen van zorgprofessionals?”
SAVE THE DATE
Online inspiratiesessie e!Gen reG!e & Eigen Plan
Donderdag 10 maart - 16.00-17.00 uur
We streven naar uitwisseling van ideeën met partnerorganisaties in zorg en welzijn, om elkaar te inspireren en van elkaar te leren.
Tijdens deze inspiratiesessie is het woord aan Eigen Plan.
Zij vertellen over hun visie op eigen regie en laten de aanwezigen ervaren wat het effect is van hun aanpak.
Laat je informeren en vooral: inspireren!
Andere Alkmaarse initiatieven toegelicht
In de video hiernaast zie je verschillende zorg- en welzijnsprofessionals aan het woord over initiatieven in Alkmaar waarbij eigen kracht van inwoners het uitgangspunt is: Mirelle Koeten (HONK), Chanel Kortekaas (ZONH), Johan Noordhof (huisarts) over de aanpak Welzijn op Recept; Lisette Untied (Mee&De Wering) over de JOGG-aanpak, gericht op jongeren; Mirjam Bedeke-Schouten (GGD HN) over positieve gezondheid en Elles Fenijn (Wijkleercentrum Alkcare) en Monique Gabriëls (Wijkleercentrum NIKO) over het effect van leren in de wijk, waarbij studenten en ouderen elkaar iets leren.
Colofon Aan deze update werkte mee: team Alkmaar Vitaal en H2X Communicatie